De verborgen schakel tussen stress, pijn en herstel
Veel mensen kampen met chronische pijn, aanhoudende stress of zelfs een burn-out. Wat vaak onbekend is, is de rol die het zenuwstelsel hierin speelt en met name de nervus vagus. Dit belangrijke onderdeel van ons autonome zenuwstelsel heeft een grote invloed op hoe we spanning ervaren, pijn verwerken en herstellen van stress. Maar hoe werkt dit precies? En nog belangrijker: hoe kunnen we de nervus vagus positief beïnvloeden om ons lichaam en brein te helpen ontspannen?
Wat is de nervus vagus en waarom is deze zo belangrijk?
De nervus vagus is de langste zenuw in ons lichaam en loopt van de hersenen naar verschillende organen, zoals het hart, de longen en de darmen. Hij speelt een cruciale rol in het parasympathische zenuwstelsel, dat verantwoordelijk is voor rust en herstel. Wanneer de nervus vagus goed functioneert, helpt hij bij:
- Het verlagen van stress en angst
- Het verminderen van ontstekingen
- Een betere spijsvertering
- Een gezonde hartslag en ademhaling
- Het reguleren van pijnsignalen
Hoe stress en chronische pijn de nervus vagus ontregelen
Bij langdurige stress of een burn-out blijft het lichaam vaak in een verhoogde staat van paraatheid, ook wel de fight-or-flight-modus genoemd. Dit betekent dat het sympathische zenuwstelsel overactief is, terwijl de nervus vagus – die juist voor ontspanning en herstel zorgt – minder goed functioneert. Hierdoor blijven stresshormonen zoals cortisol en adrenaline hoog, wat bijdraagt aan:
- Spierspanning en chronische pijnklachten
- Slechtere slaap en vermoeidheid
- Verteringsproblemen en darmklachten
- Een verstoorde emotionele balans
Bij chronische pijn kan de nervus vagus een rol spelen in het in stand houden van het pijnsignaal, zelfs als de oorspronkelijke oorzaak al verdwenen is. Dit komt doordat het zenuwstelsel als het ware in een overlevingsmodus blijft hangen.
Hoe je de nervus vagus kunt activeren voor herstel
Gelukkig zijn er verschillende manieren om de nervus vagus te activeren en zo het lichaam te helpen ontspannen en herstellen. Hier zijn enkele effectieve technieken:
1. Diepe buikademhaling
Door langzaam en diep in te ademen via de neus en vervolgens rustig minimaal twee keer zo lang uit te ademen via de mond, activeer je de nervus vagus en breng je je lichaam in een rusttoestand.
2. Koude therapie
Korte blootstelling aan koude (zoals een koude douche of het dippen van je gezicht in koud water) stimuleert de nervus vagus en helpt bij stressregulatie. Om te starten kan je een fles water in de koelkast zetten en in een kom gieten (temperatuur ongeveer 12 – 13 graden) of in het water een paar ijsblokjes doen. Doe rustig je gezicht in het water probeer minimaal 10 seconden vol te houden en herhaal dit 3 keer. Doe dit niet voor het ontbijt, maar later. Voel je niet lekker hierbij doe het dan niet, er zijn zat andere manieren om je nervus vagus te activeren.
3. Humming en zingen
Geluidstrillingen door neuriën, zingen of chanten stimuleren de nervus vagus, doordat deze verbonden is met de stembanden.
4. Mindful beweging
Activiteiten zoals yoga, tai chi en wandelen in de natuur helpen het zenuwstelsel in balans te brengen en de vagale tonus te verbeteren.
5. Sociale verbinding
Contact met anderen, zoals een goed gesprek of een knuffel, activeert de nervus vagus en vermindert stress.
Conclusie
De nervus vagus speelt een cruciale rol in hoe ons lichaam omgaat met stress en pijn. Door bewust technieken toe te passen die deze zenuw activeren, kun je je zenuwstelsel helpen om uit de overlevingsstand te komen en weer in balans te komen. Heb je last van chronische pijn, stress of een burn-out? Dan kan het werken aan je nervus vagus een sleutel zijn naar herstel.
Meer weten?
Loop je rond met chronische pijnklachten? Je hoeft er niet altijd mee te leren leven. Veel mensen zijn geholpen met de Pijn Reset Methode. Lees hier meer over hoe deze methode jou kan helpen.
Wil je meer tips? Download de minigids: 5 praktische tips om chronische pijn te verlichten of schrijf je in op www.pijnvrijzijn.nl en ontvang waardevolle inzichten en oefeningen rechtstreeks in je inbox!
Dit is een bijdrage van Kiki Kemp, Holistisch Pijn Reset Behandelaar en MindBody Specialist bij Carenetics® | Pijnvrij Zijn
