Wat is stress?

Wat is stress precies? Is alle stress slecht? Welke soorten stress zijn er allemaal? In dit artikel beantwoorden we al deze vragen voor je.

Stress is een situatie die een bepaalde biologische reactie uitlokt. Wanneer je een bedreiging of een grote uitdaging waarneemt, stromen chemicaliën en hormonen door jouw lichaam. Stress triggert de vecht-of-vluchtreactie om de stressfactor te bestrijden of ervoor weg te rennen. Meestal moet het lichaam zich ontspannen nadat de reactie is opgetreden. Te veel constante stress kan negatieve gevolgen hebben voor de gezondheid op de lange termijn.

Lees ook: Signalen en symptomen van stress – zonder dat je het zelf in de gaten hebt

Is alle stress slecht?

Stress is niet per se een slechte zaak. Het is wat onze voorouders van jager-verzamelaars heeft geholpen om te overleven, en het is net zo belangrijk in de wereld van vandaag. Het kan gezond zijn als het je helpt een ongeluk te voorkomen, een krappe deadline te halen of in een chaos alert te blijven.

We voelen ons allemaal wel eens gestrest, maar wat de een stressvol vindt, kan heel anders zijn dan wat een ander stressvol vindt. Een voorbeeld hiervan is spreken in het openbaar. Sommigen houden van de opwinding ervan en anderen raken verlamd bij de gedachte.

Stress is ook niet altijd een slechte zaak. Jouw trouwdag kan bijvoorbeeld als een goede vorm van stress worden beschouwd. Maar stress moet tijdelijk zijn. Als je eenmaal het vecht-of-vlucht-moment bent gepasseerd, zouden je hartslag en ademhaling moeten vertragen en zouden je spieren moeten ontspannen. In korte tijd zou jouw lichaam moeten terugkeren naar zijn natuurlijke staat zonder blijvende negatieve effecten.

Soorten stress

Er zijn verschillende soorten stress, waaronder:

Acute stress

Iedereen overkomt acute stress. Het is de onmiddellijke reactie van het lichaam op een nieuwe en uitdagende situatie. Het is het soort stress dat je kunt voelen als je ternauwernood aan een auto-ongeluk ontsnapt.

Acute stress kan ook voortkomen uit iets dat je echt leuk vindt. Het is het ietwat beangstigende, maar toch opwindende gevoel dat je in een achtbaan krijgt of wanneer je een steile berghelling afdaalt.

Deze gevallen van acute stress kunnen je normaal gesproken geen kwaad doen. Ze zijn misschien zelfs goed voor je. Stressvolle situaties geven het lichaam en hersenen de oefening om de beste reactie op toekomstige stressvolle situaties te ontwikkelen.

Zodra het gevaar voorbij is, zouden jouw lichaamssystemen weer normaal moeten worden.

Ernstige acute stress is een ander verhaal. Dit soort stress, bijvoorbeeld wanneer je een levensbedreigende situatie heeft doorgemaakt, kan leiden tot posttraumatische stressstoornis (PTSD) of andere psychische problemen.

Episodische acute stress

Episodische acute stress is wanneer je regelmatig periodes van acute stress heeft. Dit kan gebeuren als je je vaak zorgen maakt over dingen waarvan je vermoedt dat ze kunnen gebeuren. Je hebt misschien het gevoel dat je leven chaotisch is en dat je schijnbaar van de ene crisis naar de andere gaat.

Bepaalde beroepen, zoals wetshandhavers of brandweerlieden, kunnen ook leiden tot frequente stressvolle situaties. Net als bij ernstige acute stress, kan episodische acute stress de fysieke gezondheid en mentale welzijn beïnvloeden.

Chronische stress

Als je gedurende langere tijd hoge stressniveaus hebt, heb je chronische stress. Dergelijke langdurige stress kan een negatieve invloed hebben op de gezondheid. Het kan bijdragen aan:

• Ongerustheid
• hart-en vaatziekte
• depressie
• hoge bloeddruk
• een verzwakt immuunsysteem

Chronische stress kan ook leiden tot frequente aandoeningen zoals hoofdpijn, maagklachten en slaapproblemen. Inzicht krijgen in de verschillende soorten stress en hoe je deze kunt herkennen, kan helpen.