Wat is systemische therapie?

Systemische therapie heeft zijn wortels in gezinstherapie, hoewel het tegenwoordig niet nodig is om gezinsgericht te zijn om systemisch te worden genoemd. Bij deze benadering is het belangrijkste de relatie: het proces van interactie tussen mensen en niet zozeer de observatie van het geïsoleerde individu.

Het was de Oostenrijkse bioloog en filosoof Ludwind Von Bertalanffy die in 1968 de Algemene Systeemtheorie formuleerde. Hij gebruikte het concept van het systeem als “een netwerk van elementen in interactie”. Later paste hij het toe op het therapeutische raamwerk totdat het het overheersende model werd in het onderzoek naar gezinnen en relaties.

Het systeemperspectief wordt echter ook gevoed door bijdragen uit andere disciplines. Deze hebben voornamelijk betrekking op het theoretische veld. Enkele daarvan zijn cybernetica, pragmatische ontwikkelingen in communicatie en gezinspsychotherapie. Deze integratie van perspectieven heeft de ontwikkeling van een breed toepassingsgebied mogelijk gemaakt, variërend van individuele behandelingen tot groepsbehandelingen, stellen en gezinnen (Hoffman, 1987).

Het concept van systeem

Het ontmoetingspunt van de verschillende benaderingen is het concept van systeem. Hieruit volgt dat het geheel groter is dan de som van de delen. Dit betekent dat vanuit de systeembenadering de nadruk wordt gelegd op de eigenschappen van het geheel die het resultaat zijn van de interactie van de verschillende elementen van het systeem. Het belangrijkste is in het algemeen de relatie die ontstaat uit de interactie tussen mensen.

Systemisch psychologen nemen het volgende algemene idee over. Een systeem, wat het ook mag zijn – gezin, stel of sociaal – bestaat uit een of meer elementen die zo met elkaar zijn verbonden dat een verandering in de toestand volgt op een andere systeemverandering. Dit stelt onderzoekers in staat om fundamentele aspecten van de individuele pathologie van elk van de leden van het systeem te zien.