Aanhoudende lichamelijke klachten na een burn-out?

Je bent niet de enige!

In mijn praktijk krijg ik regelmatig patiënten, die na een burn-out lichamelijke klachten blijven houden. Denk bijvoorbeeld aan darmklachten, schildklierproblemen, hoofdpijn of spanningsklachten. Er is nu een naam voor deze klachten: ALK – aanhoudende lichamelijke klachten.

Ondanks de fysieke klachten is er vaak geen lichamelijke oorzaak te vinden. Tot frustratie van zowel patiënten als behandelaren. Deze kunnen namelijk weinig meer voor hun patiënten betekenen dan doorverwijzen naar de psycholoog. Daar wordt gekeken of iemand iets aan zijn gedrag kan veranderen, terwijl daar ook niet altijd de oorzaak ligt. En dan gaat de zoektocht verder…

Het kan dan zijn dat je als patiënt van behandelaar naar behandelaar hopt, zonder dat je je echt begrepen (en geholpen) voelt. Gelukkig begint er langzaam meer inzicht te komen – ook binnen het Westerse denkbeeld – hoe ziektes en herstelprocessen in het lichaam werken.

Een Chinese verklaring

In 2006 heb ik stage gelopen in het Wangjing ziekenhuis in Beijing bij een oude Chinese dame met opgestoken haar, (ja, echt) zoals je dat in films ziet. Ik was daar voor mijn acupunctuuropleiding en wilde graag de kunst van acupunctuur en de Chinese geneeswijze leren kennen. Elke ochtend om half 8 stonden we in het ziekenhuis en liepen we mee met deze oude vrouw, terwijl zij de naalden zetten bij patiënten, soms wel 20 op een rij. Bij elke patiënt vroegen we wat de diagnose was. Steevast kwam het antwoord: “It’s a disbalance between yin and yang.” (Het is een disbalans tussen yin en yang.)

Je snapt wel, dat ik als Westers opgeleide medicus gewend was aan een uitgebreidere verklaring. Ik dacht: “Ja, leuk, dat yin en yang verhaal, maar wanneer komt nu de echte diagnose?” Pas jaren later begin ik de diepe wijsheid te zien van deze ogenschijnlijk eenvoudige zin. En het mooie is dat het nu zelfs Westers verklaard is!

Balans gezien vanuit een Westers perspectief

In ons centrale zenuwstelstel spelen twee delen een rol bij herstel en genezing, namelijk de parasympathicus (yin) en sympathicus (yang). Deze twee delen zorgen samen voor een balans tussen rust en inspanning in het lichaam. De sympathicus zorgt ervoor dat we overdag alert en actief zijn. Het helpt ons om bij het concentreren op taken. Het verhoogt de hartslag en ademhaling bij inspanning en bij gevaar maakt het dat we kunnen vechten of vluchten. Wanneer de taken voorbij zijn en het gevaar is geweken, komt het lichaam op een natuurlijke manier tot rust. Dit regelt de nervus vagus. De nervus vagus stuurt de parasympathicus aan en kalmeert het lichaam en de gedachten.

Een overactief zenuwstelsel

In rust stuurt de parasympathicus processen aan, die onbewust plaats vinden, wanneer we ontspannen zijn. Dit zijn bijvoorbeeld de darmbeweging, verteringsprocessen, het immuunsysteem, herstelwerkzaamheden van weefsel (denk aan wondjes die vanzelf genezen) en de opbouw van energiereserves. Deze processen gaan langzaam en hebben tijd nodig. In een normale (gezonde) situatie zijn het parasympatische en sympathische zenuwstelsel in balans. Bij ziekte blijft het sympathisch zenuwstelsel overactief. Op dat moment ontstaat er een disbalans tussen de sympathicus en de parasympathicus, tussen yin en yang. Het lichaam komt dan niet meer tot rust en kan zo niet herstellen.

Hertellen van de balans via de nervus vagus

Om de balans in het lichaam te herstellen is het dus belangrijk om de parasympathicus te activeren. Dit gebeurt via de nervus vagus, één van de grootste zenuwen in het lichaam. De nervus vagus loopt vanuit de hersenen via de hals naar de inwendige organen. Deze zenuw zorgt voor rust en ontspanning en het zorgt ervoor, dat alle vitale organen naar behoren functioneren. De nervus vagus is in staat om stress te verminderen in het lichaam, de hartslag en ademhaling te kalmeren en herstel te bevorderen. Je begrijpt nu waarschijnlijk, waarom stress zorgt voor klachten op vele gebieden in het lichaam.

Wat kun je zelf doen?

Uit studies blijkt dat je zelf de nervus vagus kunt stimuleren door te zingen, lachen, mediteren, yoga en ademhalingsoefeningen. Ik heb weleens een patiënt aangeraden om een hangmat te kopen. “Beste investering ooit!” zei hij later.

Blijft het voor jou lastig om te ontspannen? Door de unieke combinatie van lichaamsgerichte coaching en acupunctuur kunnen we effectief stress behandelen. We kijken naar waar jij stress in het lichaam ervaart, wat bij jou stress oproept en wat jij nodig hebt om weer te kunnen ontspannen.

Wil jij ook meer ontspanning in je leven ervaren? Maak dan eens een afspraak. Dan kijken we gezamenlijk hoe jij meer ontspannen en vitaal kunt leven.

Dit is een bijdrage van Marjolein Kranendijk van Acupunctuur bij Marjolein.